Kijken naar foto’s is niet alleen erg leuk; het levert je ook nog eens een flinke dosis foto-inspiratie op die niet vergelijkbaar is met scrollen door Instagram of Facebook. In Nederland en Vlaanderen zijn heel wat fototentoonstellingen en foto-exposities te zien en soms zelfs complete fotofestivals. Deze pagina bevat mijn persoonlijke selectie van tentoonstellingen. Ben je klaar voor wat mooie inspiratievonkjes?
Waarom niet *alle* fototentoonstellingen?
Veel foto-exposities richten zich op nieuwsfotografie, harde fotojournalistiek of fotoprojecten die misstanden of problemen in de wereld aankaarten. Misschien voel je hetzelfde als ik: het is goed dat die beelden gemaakt worden, maar ik hoef ze niet nog eens op groot formaat voor me te zien. De krant of het laatste nieuws op je telefoon is voor mij al indringend genoeg.
Dus daarom heb ik voor dit overzicht gezocht naar fototentoonstellingen met een positieve ondertoon. Ken jij een expo die ab-so-luut niet op deze pagina mag ontbreken? Stuur me dan even een mailtje!
- Huis Marseille ~ Amsterdam
- Kunsthal Rotterdam
- Stadhuis Deventer
- Sint-Pietersabdij ~ Gent
- Erfgoedlab Damme (België)
- BredaPhoto Festival
- Fotomuseum Den Haag
- Museum Hilversum
- Museum De Fundatie ~ Zwolle
- Streets of the World ~ Amsterdam
- FOMU ~ Antwerpen
- Nederlands Fotomuseum ~ Rotterdam
- Kunsthal Helmond
- Iets gezien?
Huis Marseille ~ Amsterdam
Huis Marseille in Amsterdam heeft nergens ‘foto’ in zijn naam, maar is toch echt een fotomuseum. Sterker nog: het is het eerste museum in Nederland dat zich volledig richt op fotografie. En dat in de oude grandeur van twee 17e eeuwse grachtenpanden.
In de zomer en herfst van 2024 presenteert Huis Marseille nieuw werk van de Nederlandse fotograaf Awoiska van der Molen. Het zijn ingetogen zwart-witfoto’s van verlichte vensters in stedelijke omgevingen, waarbij de menselijke aanwezigheid voelbaar is.
Het is een thema dat Van der Molen ontdekte tijdens reizen door Japan. De vensters symboliseren zowel afstand als eenzaamheid. Bijzonder is ook dat de foto’s kooldrukken zijn, een behoorlijk ingewikkelde en arbeidsintensieve druktechniek uit de 19e eeuw. Ik heb de tentoonstelling zelf nog niet gezien, maar deze staat hoog op mijn lijstje!
The Humanness of Our Lonely Selves • nog te zien tot 13 oktober 2024
Meer info en tickets: huismarseille.nl
Kunsthal Rotterdam
Deze zomer is in Kunsthal Rotterdam een grote tentoonstelling te zien van de Amerikaanse meesterfotograaf Richard Avedon. De tentoonstelling ‘Relationships’ belicht in ruim 130 foto’s zowel Avedons baanbrekende bijdrage aan de modefotografie als zijn karakteristieke portretfotografie, zo schrijft het museum. In de expo zie je modefoto’s en portretten van sterren als Truman Capote, Marlene Dietrich, Andy Warhol, Nastassja Kinski en Bob Dylan. Aanrader!
Richard Avedon; Relationships • nog te zien t/m 6 oktober 2024
Meer info en tickets: kunsthal.nl
Stadhuis Deventer
Afgelopen zomer was ik in Deventer, maar deze expo heb ik gemist; zonde! De foto’s in de tentoonstelling ‘Van Kinderdijk tot Kampen’ van fotograaf Henk bij de Weg zijn allemaal gemaakt met een gaatjescamera. Het is een eeuwenoude techniek die ik vroeger ook vaker heb gebruikt, en ik weet nog hoe magisch die ervaring was.
De serie waarmee Henk bij de Weg in het stadhuis van Deventer exposeert, geeft een beeld van de wisselende landschappen die je passeert, als je vanaf Kinderdijk de Lek, Rijn en IJssel tot aan Kampen volgt. Door de fotografie met gaatjescamera hebben de foto’s een dromerige uitstraling. De foto’s zijn eerder onder meer geëxposeerd op het Fotofestival Naarden 2021.
Sint-Pietersabdij ~ Gent
Een expo over de mens en de natuur midden in een drukke stad: da’s een mooi contrast. Het project WOLF van fotograaf Frederik Buyckx gaat over wat het betekent om echt verbonden te zijn met de natuur en hoe je leven verandert als je vrijheid verkiest boven comfort.
In zijn zoektocht verblijft hij lange periodes in afgelegen bergen, waar hij de schoonheid en meedogenloosheid van de natuur ervaart. Hij ontmoette mensen en dieren die nog steeds afhankelijk zijn van hun omgeving. De tentoonstelling WOLF is het resultaat van zijn tien jaar lange zoektocht naar antwoorden over het leven in harmonie met de aarde. Prachtige foto’s!
WOLF • nog te zien t/m 18 augustus 2024
Meer info en tickets: historischehuizen.stad.gent
Toch liever zelf aan de slag met fotografie? Dat kan! De komende maanden organiseert Smartzine samen met Photo Class een aantal workshops smartphone fotografie waarin je leert om je smartphone te gebruiken als een volwaardige camera. Check de workshops-pagina voor meer info!
Erfgoedlab Damme (België)
Fotograaf Carl De Keyzer reisde tussen 2007 en 2011 zo’n 125.000 km langs de Europese kustlijn om foto’s te maken van plekken die mogelijk zullen verdwijnen door de stijgende zeespiegel. Zijn serie ‘Moments before the flood’ brengen weliswaar een probleem in beeld, maar zijn tegelijkertijd overweldigend mooi om te zien. Prachtig van kleur, licht en compositie. Kijk hier maar eens voor een voorproefje.
Saillant detail is dat de foto’s worden geëxposeerd in het Belgische Damme, een stad die ooit direct aan zee lag, maar door verzanding en menselijk ingrijpen nu zo’n 11 kilometer van de kust ligt.
Moments before the flood; Carl de Keyzer • nog te zien t/m 29 september 2024
Meer info en tickets: herita.be
BredaPhoto Festival
Stiekem heb ik een voorliefde voor fotofestivals met allemaal losse tentoonstellingen in musea, cafés, pleinen, stadsmuren, galerieën, kelders en oude fabriekspanden. En dan tussendoor ergens lekker lunchen en toch nog zelf wat foto’s maken. Klinkt goed nietwaar?
Een van de festivals die je deze zomer kunt bezoeken is BredaPhoto Festival. Breda is sowieso een leuke stad voor een dagtripje, lijkt me.
Het thema van BredaPhoto is ‘Journeys’. De reis – zo schrijft de organisatie van het festival – is een metafoor voor ontwikkelingen die iedereen in het leven meemaakt en die alles op z’n kop kunnen zetten. Soms is dit een letterlijke fysieke reis, op zoek naar een nieuw thuis en naar vrijheid, maar vaak ook psychologisch of spiritueel, een zoektocht naar je eigen identiteit of nieuw levensdoel. Met deze verhalen willen de deelnemende fotografen je inspireren, misschien wel om zelf een nieuwe weg te vinden.
BredaPhoto Festival 2024 • 13 september t/m 3 november 2024
Meer info: bredaphoto.nl
Fotomuseum Den Haag
Een lezer attendeerde me op de overzichtstentoonstelling van het werk van Chris Killip (1946-2020), een van de meest invloedrijke naoorlogse Britse fotografen. Killip staat bekend om zijn warme en eerlijke benadering. Hij leefde vaak voor lange tijd bij en met de mensen die hij fotografeerde. Met zijn scherpe observatievermogen legde hij op nietsontziende en tegelijkertijd sympathieke wijze het leven van de working class vast.
Chris Killip retrospectief • 31 augustus t/m 5 januari 2025
Meer info en tickets: fotomuseumdenhaag.nl
Museum Hilversum
Museum Hilversum lijkt eenzelfde soort historie achter de rug te hebben als Museum aan het Vrijthof in Maastricht. Ooit was het een plek waar je de geschiedenis van ’t Gooi kon bewonderen – een beetje stoffig imago dus – maar na 2013 heeft het museum zich ontpopt als een succesvol fotografiemuseum.
Daarbij is de populariteit van het museum natuurlijk ook wat aangewakkerd doordat de winnaars van Het Perfecte Plaatje steevast een expositie in het museum krijgen aangeboden. Maar da’s helemaal niet verkeerd natuurlijk.
Een interessante tentoonstelling in Museum Hilversum is Movements. Hierin vertellen 10 internationale fotografen en kunstenaars de persoonlijke verhalen achter sport. Ze laten zien hoe mensen via sport niet alleen fysieke en mentale obstakels overwinnen, maar ook de wereld om hen heen proberen te veranderen. De foto’s laten zien hoe sporters barrières doorbreken, zoals een Tunesische breakdancer die na een beenamputatie nieuwe invulling geeft aan zijn leven.
Movements • nog te zien t/m 3 november 2024
Meer info en tickets: museumhilversum.nl
Museum De Fundatie ~ Zwolle
Museum de Fundatie heeft een groot deel van het museum, inclusief de expositieruimte in de blauwe wolk op het dak, ingericht voor de tentoonstelling Noordelijk licht: natuurfotografie. Je verwacht misschien wanden vol met betoverend mooie landschappen in prachtig licht, maar die zul je hier niet vinden. Het gaat bij deze expo minder om het vastleggen van de realiteit, en meer over de fotografische visie op de natuur en de relatie van mens tot de natuur. En dat levert bij vlagen mooi fotowerk op. En soms ook echt niet.
Vergeet ook zelf geen foto’s te maken. Vooral het raam in ‘de wolk’ nodigt uit tot fotograferen 😉
Noordelijk licht: natuurfotografie • nog te zien t/m 22 september 2024
Meer info en tickets: www.museumdefundatie.nl
Streets of the World ~ Amsterdam
Fotograaf Jeroen Swolfs maakte in 195 wereldhoofdsteden een foto van het gewone, dagelijkse leven op straat. De afzonderlijke foto’s tonen een wereld van verschil, maar tegelijkertijd is er ook het besef dat we vaak helemaal niet zoveel van elkaar verschillen. Swolfs heeft dat nog eens benadrukt door consequent op dezelfde manier te fotograferen. Zo is elke foto gemaakt met dezelfde groothoeklens en is de hoogte van de horizon op elke foto gelijk.
Alle 195 foto’s van Streets of the World hangen als een langgerekte (en gratis te bezoeken) buitenexpositie bij station Amsterdam Zuid. Je kunt er simpelweg niet één of twee bekijken en dan weglopen. Je laat je als vanzelf meevoeren door de foto’s en begeleidende verhalen. En tegen het eind dringt de waanzinnige omvang ervan pas goed tot je door.
Streets of the World • semi-permanente tentoonstelling
De expositie staat nabij station Amsterdam Zuid, aan de kant van Zuidplein.
FOMU ~ Antwerpen
Sinds 1986 heeft Antwerpen een Fotomuseum, het FOMU. Net als veel collega-musea beheert dit museum een giga-depot van enige miljoenen objecten. Om precies te zijn 3 miljoen, bestaande uit foto’s, boeken en apparatuur. Het meest bijzondere apparaat is zonder twijfel het Keizerpanorama, een kijkkast uit 1905 waar 25 mensen naar een reeks stereofoto’s kunnen kijken die samen een verhaal vormen.
Elke eerste zondag van de maand, tussen 14.00 en 15.00 uur, kun je het Keizerpanorama in beweging zien. Als je op een van de krukjes plaatsneemt, zie je de 25 beelden in een kwartier aan je voorbijtrekken; exact in hetzelfde tempo als in 1905. Stel je voor: dat is meer dan 2 minuten per beeldje. Het ultieme onthaasten!
Maar daar blijft het niet bij. Het Keizerpanorama is (tot 2025) onderdeel van de tentoonstelling Echtzeit van Dirk Braeckman. De donkere beelden die deze Vlaamse fotograaf doorgaans schiet, zijn niet per se mooi, maar wel intrigerend.
Volgens FOMU maakt Braeckman een eigenzinnige selectie uit de museumcollectie en eigent zich deze collectiestukken toe om nieuw werk te maken: je ervaart ze door zijn camera, ogen en handen. Beetje museumvage tekst, maar wie weet voor jou genoeg om een kijkje in Antwerpen te nemen.
Dirk Braeckman – Echzeit • Nog te zien tot 19 januari 2025
Meer info & tickets: fomu.be
Nederlands Fotomuseum ~ Rotterdam
Waar laat je in vredesnaam 5,5 miljoen (glas)negatieven, dia’s en fotoafdrukken, allemaal gemaakt door Nederlandse fotografen? Nou, wat dacht je van het Nationaal Fotomuseum in Rotterdam? Alleen: wat moet je met zo’n enorme collectie? Daar hebben ze in Rotjeknor iets op gevonden.
Ze hebben 99 foto’s uit de collectie gehaald die de ontwikkeling laten zien van de fotografie in Nederland vanaf 1842. En dat klinkt saaier dan het is, want achter elke foto schuilt een bijzonder verhaal. Die foto’s zijn zo bijzonder dat ze zijn opgenomen in de tentoonstelling ‘Eregalerij van de Nederlandse fotografie’.
Eregalerij van de Nederlandse fotografie • nog te zien tot en met 31 december 2025.
Meer info en tickets: nederlandsfotomuseum.nl
Kunsthal Helmond
In de tentoonstelling Close Enough in Kunsthal Helmond draait alles om de vraag wat het betekent om écht dichtbij te komen in de fotografie. 13 vrouwelijke Magnum-fotografen tonen hun werk, waarin ze Robert Capa’s beroemde uitspraak ‘If your pictures aren’t good enough, you aren’t close enough’ op een nieuwe manier benaderen. In plaats van fysieke afstand, gaat het in deze foto’s meer om hoe sterk je emotioneel verbonden bent met je onderwerp.
Ik heb altijd gedacht dat Museum Helmond in Kasteel Helmond zat, maar kennelijk is er dus ook een Kunsthal Helmond die óók onder de vlag van Museum Helmond valt. Dat je het even weet.
Close enough, New Perspectives from 13 Women • 19 oktober 2024 t/m 25 maart 2025
Meer info & tickets: museumhelmond.nl
Iets gezien?
Ontbreekt er een waanzinnig mooie fototentoonstelling in deze lijst? Laat het me weten!
Hoi Gerard,
van m’n vader heb ik drie genen meegekregen: Zijn schriele lichaamsbouw, twee linkerhanden, maar…wel z’n fotohobby.
Nu al weer 53 jaar bezig, waarvan 47 jaar met spiegelreflexen. maar door omstandigheden had ik het daar helemaal mee gehad,
feitelijk ook het fotograferen zelf. Totdat ik de slimme Phone ontdekte.
Dat heeft zo’n enorme vlucht genomen, dat er elke dag wel wat vastgelegd geschoten wordt.
Ook de video gaat steeds meer gebruikt worden.
Dan het veelzijdige Photopaint van Corel, waar ik me zoveel in kan uitleven, ontelbare combinaties en ook nog verschillende versies van Corel.
Ook de donkere kamer gebruikt. Maar mijn eerste foto dateert toch ongeveer dat ik al 6 jaar was, met de uitklapbare Agfa met balg 6X9 van m’n vader.
Dat ding gaf wat een lichte vlek aan de zijkant was dus niet helemaal goed meer. Zou het graag meesturen, maar zie hier de mogelijkheid er niet toe.
Nog 11 dagen gaan we elkaar in Amsterdam zien en ben heel benieuwd hoe dat zijn zal.
Amsterdam echt mijn stad. Ben in Amersfoort geboren, maar de rest van het gezin kwam uit Amsterdam en heb ik meegekregen in doen en laten en spreken.
fijne dag en tot gauw Gerrit.
Dank voor je mooie fotolevensverhaal in een notendop Gerrit! Fijn dat je de vrijheid van de smartphone hebt ontdekt, want zo zie ik het. We gaan elkaar treffen tijdens de Summerwalk workshop in Amsterdam! Tot dan!