Lens voor je smartphone: welke heb je (niet) nodig?

“Joh, wat moet ik nou met zo’n telefoonlens op mijn smartphone?” Die vraag kreeg ik ooit van een nuchtere Rotterdammer en gaandeweg bleek dat mijn uitleg toch iets langer was dan ik had gedacht. Goede reden dus om een heuse blog te wijden aan de wondere, maar soms ook onduidelijke wereld van de voorzetlenzen voor smartphones.

“Je ken er ook mee pingpongen!”, grapte hij. Om maar aan te geven dat-ie alles met zijn smartphone deed: van het inplannen van afspraken tot videobellen en het maken van productfoto’s. Jochie – zo vertelde ik hem – het ligt er maar net aan wat voor smartphone je nu hebt en wat je met fotografie wil gaan doen en ontdekken.

Welke smartphone-lenzen zijn er eigenlijk?

Nou, da’s lekker overzichtelijk, want uiteindelijk draait het om 6 lensgroepen:

• groothoek- of ultragroothoeklens (16 tot 18 mm) – verdubbelt je beeldhoek
• telelens – vergroot je beeld 2 tot 10 keer
• fisheye-lens – bijna 180 graden in beeld
• macrolens – voor macrofoto’s met vergroting tot 10 keer
• anamorphic lens – voor video in superbreedbeeldformaat
• Supertelelens of spotting scope

Eigenlijk zijn deze omschrijvingen wat kort door de bocht, want al deze smartphone-lenzen veranderen niet alleen de beeldhoek en vergroting, maar vooral ook de relatie tussen voor- en achtergrond. Ik zeg altijd dat een groothoek de wereld uitrekt: in verhouding wordt de voorgrond extra groot weergegeven en de achtergrond extra klein. Een telelens drukt juist de voorgrond en achtergrond op elkaar.

Op de foto’s hieronder zie je wat een gigantisch verschil dat oplevert.

Als je een markt zou fotograferen, is het met een telelens ontzettend druk en met een groothoek juist erg rustig. Veel media maken dankbaar gebruik van deze lens-eigenschappen. Denk maar aan de foto’s van ‘mensenmassa’s’ in coronatijd: allemaal gemaakt met een telelens om de drukte te benadrukken.

Heeft het zin, zo’n extra telefoonlens?

Stel dat je een telefoon hebt met één lens. Dan ben ik snel klaar met mijn uitleg, want dan is het ultralogisch dat je er met elke voorzetlens vooruitgaat. Maar bestaan er nog smartphones met één lens? Ja, maar die zijn allemaal van 2020 of eerder.

De meeste nieuwere smartphones hebben minimaal 2 ingebouwde lenzen. Superhandig: je kunt dan snel switchen tussen de standaardlens en de ultragroothoek. Meestal ontbreekt de telelens en dat is jammer want die lens is ideaal om onderwerpen wat dichterbij te halen, en om foto’s met een natuurlijke achtergrondonscherpte te maken. Ook zijn ze ideaal voor het fotograferen van portretten.

Zelfs als je een mobiel al een telelens heeft, dan kan een extra voorzet-telelens de optische vergrotingsfactor van je ingebouwde telelens verdubbelen. Dus stel dat de ingebouwde telelens op je telefoon 2x vergroot, dan levert dat een 4x optische vergroting op van je beeld.

Een fisheye of anamorphic-lens zul je nooit op een smartphone aantreffen, en ook een macrolens ontbreekt vaak. Dus die lenzen voegen echt iets toe aan je foto- of videografische vocabulaire. Maar wat moet je dan nog met een losse groothoek-, tele- of macrolens als die ook al op je smartphone zit?

Je mobiel heeft surrogaatlenzen

Bij vrijwel alle smartphones zijn de ingebouwde ultragroothoek-, tele en macrolenzen van een mindere kwaliteit dan de standaardlens. De reclames van smartphone-fabrikanten benoemen vaak het aantal megapixels en lensopening van de hoofdcamera, want die waarden zijn vaak vooruitstrevend.

De rest van de ingebouwde lenzen blijven op alle fronten achter. Het wil niet zeggen dat die lenzen slecht zijn, maar ze presteren een stuk minder dan de hoofdcamera; en dat merk je vooral bij situaties waarin het net te licht om de nachtmodus te activeren, maar te donker voor een heldere, scherpe foto. Het gevolg: ruis, heel veel ruis.

In de deelvergrotingen hieronder zie je hoe groot het verschil kan uitpakken. Ik heb in dit geval de ultragroothoeklens van de iPhone 15 Pro vergeleken met de ultragroothoek voorzetlens van Reeflex. Het verschil is best ontluisterend. In deze blog lees je het hele verhaal.

Om het even samen te vatten: veel ingebouwde ultragroothoek-, tele en macrolenzen:

• zijn minder lichtsterk dan de hoofdcamera
• maken gebruik van een kleinere sensor dan de hoofdcamera
• hebben een lagere resolutie (megapixels) dan de hoofdcamera, bij macrolenzen soms dramatisch laag
• produceren veel meer beeldruis in situaties met weinig licht

De meeste ingebouwde telelenzen kunnen optisch meestal maar tot 2 tot 5 keer vergroten, sommige gaan zelfs tot 10 keer. Alles wat daarna komt, is digitale zoom met de bijbehorende slechtere beeldkwaliteit. Met andere woorden: je zoomt niet in, maar je verlaagt het aantal beeldpunten (de resolutie) van je foto. Hoe verder je digitaal inzoomt, hoe lelijker en onscherper je foto wordt.

In een notendop: smartphone-fabrikanten zorgen ervoor dat de hoofdcamera de beste beeldkwaliteit levert. Die lens heeft vaak de beste sensor, het meeste megapixels, de beste nachtmodus, enz. En daar maken ze lekker reclame mee.

De hoofdcamera van de Samsung Galaxy S23 Ultra heeft bijvoorbeeld een duizelingwekkend hoge resolutie van 200 megapixels, maar de 2 telelenzen moeten het doen met 10 megapixels. Ze bieden een fantastische vergrotingsfactor van 3 en zelfs 10 keer, maar je vraagt je af waarom er is beknibbeld op het aantal megapixels. Waarschijnlijk om de smartphone nog enigszins betaalbaar te houden.

Pas op voor de Magnilens of andere teletoeters

Veel bezoekers komen op deze pagina terecht doordat ze gezocht hebben naar een review over de Magnilens. Deze lange smartphonelens werkt als een verrekijker waarmee je een vogel in de verte vol in beeld kunt brengen. Althans, dat belooft de website waarop het ding wordt verkocht. En dat allemaal voor maar 49 euro…

Als je over de bestellink schuift, zie je dat de lens eigenlijk ‘Zoomshot Pro’ heet. Google je die naam, dan kom je eerst een berg jubelende reviews tegen vol termen als ‘cutting edge nanotechnology magnification’. Maar duik je iets dieper, dan ontdek je dat deze supertelelenzen worden verkocht door Hyperstech, een bedrijf met meer dan 3000 Trustpilot-reviews, waarvan 87% ronduit slecht.

Geloof mij: voor 49 euro kun je geen fatsoenlijke telelens verwachten. Ook Amazon en bol.com staan vol met van die lange teletoeters die voor een paar tientjes spectaculaire wildlife-foto’s beloven. Trap er niet in!

Wil je echt een goede telelens voor je smartphone om vogels of andere dieren op afstand te fotograferen met je smartphone? En heb je een iPhone 15/16 Pro (Max) of Samsung S24/S25 Ultra? Dan is de Super Telephoto 240mm van Reeflex de beste optie. Heb je meer te besteden? Lees dan mijn blog over digiscoping.

Welke smartphone-lens moet je kiezen?

Oké, je weet nu welke lenzen er bestaan en of het zinnig is om voor jouw model smartphone een telefoonlens te kopen. Maar dan begint het gezoek: welke lens past op jouw mobiel en waar vind je een betaalbaar exemplaar dat kwalitatief ook nog goed presteert?

Ik heb in de jaren dat ik deze website run een flink aantal voorzetlenzen gekocht en getest (zie de foto hierboven). Genoeg om er tureluurs van te worden. Ik heb ze niet allemaal door een of andere wetenschappelijke test gehaald, maar wel intensief in de praktijk gebruikt. En voor de paar lenzen in dit artikel die ik zelf niet heb, heb ik me door stapels reviews geworsteld en goed gekeken naar de fotokwaliteit.

Vier methodes: de wasknijper, clip, klemsysteem of hoes

Met een telefoonlens op zich begin je weinig. Het ding moet precies voor de ingebouwde lens van je mobiel worden geplaatst en daar moeten de lenzenbouwers iets op verzinnen. Ook hier is de wereld lekker overzichtelijk, want er bestaan maar 4 methoden: de wasknijper, de clip, het klemsysteem en de hoes.

De wasknijper

De wasknijper is, zoals de naam al aangeeft, een wasknijperachtig geval dat je gewoon op de lens van je smartphone klemt. Het grote voordeel hiervan is dat je niets te maken hebt met smartphone-typen, -soorten en -merken. Je klemt het ding erop en fotograferen maar. Nieuwe mobiel? Geen probleem: je klemt je lens er zo weer op.

Nadeel is dat je de lens niet snel op je mobiel gewasknijperd krijgt. Althans: ik vind het best een ding. Je moet de lens echt secuur positioneren om donkere hoeken te voorkomen.

Ook kan je smartphone-hoes roet in het eten gooien: als die net te dik is, wordt het lastig om de telefoonlens goed aan te laten sluiten op de ingebouwde camera. De oplossing is een flinterdunne hoes die minder bescherming biedt of helemaal geen hoes.

De clip

De clip is de betere variant van de wasknijper. Het is een vaste U-vorm die je over de smartphone schuift en vastzet met een stelschroef of klem. Toch geldt ook hier het nadeel van het positioneren en de hoes.

De wasknijper en de clip kunnen een deel van je scherm bedekken en daardoor functies of bedieningsknoppen onbereikbaar maken; niet echt handig.

Het klemsysteem

Een relatief nieuwe manier om een lens goed uit te lijnen met je smartphone is het klemsysteem, ontwikkeld door lenzenfabrikant Apexel. Het is een soort statiefhouder waarin een verplaatsbaar schuifje zit met een 17mm schroefdraad.

Het voordeel boven de wasknijper of clip is dat het klemsysteem niet een deel van je telefoonscherm bedekt. Ook zorgt het klemsysteem ervoor dat de lens echt kaarsrecht voor de ingebouwde lens van je smartphone staat, en niet scheef kan gaan hangen, zoals de wasknijper soms neigt te doen.

De hoes

De hoes-methode levert de beste koppeling tussen smartphone en telefoonlens. In de hoes zit een schroefdraad of bajonetvatting waarmee je de lens altijd op precies de juiste plek aanbrengt. De kans op donkere hoeken of ander positioneringsgedoe is te verwaarlozen: je lens zit altijd goed.

Nadeel is dat je voor elk type smartphone een andere hoes nodig hebt. Dus als je een nieuwe smartphone koopt, dan moet je ook weer een nieuwe hoes aanschaffen en hopen dat de fabrikant die al op voorraad heeft.

Wat is de beste methode? Voor elke manier is iets te zeggen. Als je vaak een voorzetlens gebruikt of snel van lens wilt wisselen, is een systeem met hoes aan te bevelen. Wil je maar heel af en toe een lens gebruiken, dan voldoet een wasknijper, clip of klemsysteem. Maar hoe je het wendt of keert: uiteindelijk voldoet een hoes met lensvatting het beste.

Het probleem van het hoezensysteem merk je vooral als je een Android-telefoon hebt. Voor vrijwel elke recente iPhone zijn hoezen met lensvatting verkrijgbaar, maar voor Androids is de spoeling dun. Daar komt de laatste jaren wel wat verandering in, maar verder dan hoezen voor topmodellen van Samsung (S Ultra) en Google (Pixel Pro) komt het vaak niet.

Welk merk telefoonlens moet je kiezen?

Al vrij snel na de introductie van de eerste smartphones kwamen de eerste voorzetlenzen op de markt. Het waren vrijwel allemaal wasknijperlenzen die kwalitatief niet allemaal even best waren. Veel van die voorzetlenspioniers als Olloclip, Sirui en Black Eye hebben inmiddels het loodje gelegd. Het Amerikaanse Moment was de eerste die met speciale smartphone-hoezen op de markt kwam voor het snel aan- en afkoppelen van lenzen. Daarna kwamen merken als Sandmarc, Shiftcam en Reeflex ook met speciale hoezen op de proppen.

Het verschil tussen deze merken zit ’m in de manier waarop je de lenzen aan de hoes bevestigt. Sandmarc en Reeflex hebben hoezen met een universele schroefdraad van 17mm waar ook lenzen van andere merken (zoals Apexel) op passen, Moment gebruikt hoezen met een eigen bajonetkoppeling, en Shiftcam heeft weer hoezen met een schroefdraad van 12mm.

Je moet dus eerst kiezen met welk ‘ecosysteem’ je wilt gaan werken. Ik was tot voor kort fan van het bajonetsysteem van Moment. Het is de snelste manier om lenzen te verwisselen: je draait de lenzen een halve slag om ze aan- en af te koppelen. Het nadeel is dat geen enkele fabrikant buiten Moment dat systeem gebruikt. Je kunt dus geen lenzen van andere merken aan een Moment-hoes koppelen.

Een voordeel van de 17mm schroefdraadkoppeling is dat-ie universeel is. Veel lenzenboeren die optiekjes voor de smartphone produceren, gebruiken dezelfde 17mm schroefdraad. Handig, want je hebt meer keus en kunt gaandeweg gewoon overstappen op een ander merk. Dat is ook meteen de reden dat je nooit moet overstappen op Shiftcam met zijn alleen-op-de-wereld 12mm-koppeling.

Moment

Moment was de eerste producent die echte kwaliteitslenzen voor smartphones op de markt bracht en daarom was dat voor mij ook het startpunt. Ook nu levert het Amerikaanse bedrijf nog steeds een van de beste lenzensystemen, al is de verkrijgbaarheid in Europa altijd een probleem geweest. De lenzen zijn inmiddels wel in Nederland verkrijgbaar, maar de voorraad is steeds minimaal. Aankopen via de website van Moment zorgt weer voor extra invoerrechten, en dat zal in de ‘nieuwe wereld van 2025’ bepaald niet minder worden.

Een paar jaar geleden heb ik de Moment groothoek, tele– en macrolens gereviewed. In 2023 zijn er nieuwe versies van deze lenzen uitgebracht (de T-series) die beter geschikt zijn voor de grotere sensoren en grotere ingebouwde lenzen van recente smartphones, zoals de iPhone 14, 15 en 16 en de Samsung S24/25. Het principe is hetzelfde, maar de lenzen zijn flink groter, bevatten meer glas en zorgen dus ook voor meer lichtinval.

Reeflex

Een schroefdraad om lenzen te verwisselen, is iets minder praktisch dan een bajonet, maar het voldoet prima. En dat geldt ook voor de lenzen van het relatief nieuwe Reeflex. De steken die oude (en verdwenen) lenzenfabrikanten als Olloclip en Black Eye hebben laten vallen, pakt Reeflex voortvarend op.

De oude Pro-Series

In 2021 kwam Reeflex met de Pro Series, een reeks van 6 telefoonlenzen. De Reeflex-telelens en macrolens uit de Pro Series heb ik begin 2023 getest en die kwamen goed uit de verf. Sterker nog: ze kwamen verrassend dichtbij de beeldkwaliteit van topmerk Moment. Desondanks raad ik je af om deze lenzen op de tweedehands marktplaatsen te scoren. De lenzen zijn minder geschikt voor nieuwere smartphones met grotere sensors en lenzen.

De nieuwe G-Series

In 2023 kondigde Reeflex een nieuwe reeks voorzetlenzen aan (de G-series) die speciaal zijn ontwikkeld voor de nieuwere generatie smartphones. De beeldkwaliteit van deze G-series-lenzen is verbluffend goed van kwaliteit; vaak nog beter als die van concurrent Moment, zoals uit deze video blijkt.

Reeflex verkoopt hoezen met schroefkoppeling, maar die zijn alleen verkrijgbaar voor iPhones en recente Samsung Ultra-modellen.

Apexel

Op het moment dat ik dit schrijf, liggen er 7 verschillende macrolenzen op tafel. Het punt bij macrolenzen is dat ze eenvoudiger te maken zijn dan bijvoorbeeld groothoek- of telelenzen die al snel last hebben van vervorming en lensfouten. Dat verklaart waarom je – bij wijze van spreken – op elke straathoek zo’n priegelig macrolensje kunt aanschaffen. Niet kopen die rommel!

De macrolenzen van Moment en Reeflex zijn simpelweg de beste in soort, maar voor die kwaliteit moet je aardig in de buidel tasten. Voor onze workshop macrofotografie zocht ik naar goedkopere alternatieven die toch een goede beeldkwaliteit leveren. Na enig zoekwerk kwam ik uit bij de 100mm macrolens van Apexel.

Ooit had ik het vooroordeel dat alle lenzen uit de fabriek van Apexel wel niks zouden zijn omdat ze vroeger (en nu nog steeds trouwens) grossieren in samengestelde 5-in-1 lenzensetjes van inferieure kwaliteit. Maar ik moest mijn mening herzien: de Apexel 100mm macrolens is uitstekend geschikt als ‘long range’ macrolens voor mensen die beginnen met macrofotografie op hun smartphone. Bovendien is het een ideale lens voor het fotograferen van insecten.

Lees ook mijn blog ‘Wat niemand je vertelt over macrofotografie met je telefoon’

Andere merken telefoonlenzen

Moment, Reeflex en Apexel zijn natuurlijk niet de enige fabrikanten van voorzetlenzen voor smartphones. Andere kwaliteitsmerken zijn Beastgrip, Sandmarc en Shiftcam. Waarom heb ik die merken dan niet meegenomen? Beastgrip en Sandmarc hebben net als Moment het nadeel dat ze in Europa niet of nauwelijks verkrijgbaar zijn. Je kunt ze bestellen in de VS, maar dan komen er extra kosten bij voor invoerrechten. Moment onderscheidt zich door deze invoerrechten in de totaalprijs te verwerken zodat je niet voor financiële verrassingen komt te staan.

Shiftcam heeft zijn niet-universele 12mm schroefvatting als nadeel, maar er speelt nog iets. Het hele internet staat vol verhalen over de slechte levering van deze lenzen en de abominabele klantenservice. Ik zou niemand dit lenzen ecosysteem aanbevelen, maar uiteraard moet je het zelf weten!

Mijn advies voor een smartphone-voorzetlens

De komst van de T-Series lenzen van Moment en de G-series lenzen van Reeflex, heeft de wereld van voorzetlenzen weer een nieuwe impuls gekregen. Reeflex wil zich duidelijk profileren als ‘de Europese Moment’ en daar zijn ze uitstekend in geslaagd. Sterker nog: waar Moment een beetje ‘de boel de boel’ laat, blijft Reeflex innoveren met nieuwe lenzen en camera-apps. Ook de beeldkwaliteit van Reeflex lijkt die van Moment soms te overtreffen.

Het nadeel van zowel Moment als Reeflex is dat ze voornamelijk zijn gericht op iPhones. Beide bedrijven proberen dat enigszins te ondervangen met hoezen voor de nieuwste topmodellen Android-telefoons van Samsung en Google. Moment heeft daarnaast nog een Universal Clip in het programma om hun lenzen ook op smartphones te kunnen plaatsen waarvoor geen hoes verkrijgbaar is.

Reeflex biedt die optie niet (meer) en ik begrijp wel waarom: de ultragroothoek- en telelens zijn zo groot en zwaar dat een clip ze niet goed op hun plek zou kunnen houden.

Apexel doet het weer anders. Deze fabrikant levert bij hun betere lenzen een klemsysteem dat op nagenoeg elke smartphone past; ook op een Samsung uit de A-serie, een OPPO of Xiaomi. Het mooie is dat je op dat klemsysteem ook de macrolenzen van Reeflex kunt schroeven, want die zijn – in tegenstelling tot de Reeflex-groothoek en tele – vederlicht.

Ik koos ooit voor Moment-lenzen om het snelle koppelsysteem met speciale iPhone-hoes, en de uitstekende beeldkwaliteit. Het nadeel van Moment is de beperkte verkrijgbaarheid in Europa en het feit dat er extra kosten voor invoerrechten bijkomen als je rechtstreeks via de Moment-website bestelt.

Als ik nu zou starten met smartphone fotografie en – bijvoorbeeld – een telelens voor mijn iPhone zou willen aanschaffen, dan zou ik zonder meer kiezen voor Reeflex. Het merk heeft simpelweg een beter toekomstperspectief en de beeldkwaliteit doet niet onder voor Moment. Ook is het 17mm aluminium schroefsysteem een stuk robuuster en universeler dan het niet uitwisselbare kunststof bajonetsysteem van Moment.

Een uitzondering op dit hele lenzenverhaal is de wereld van de externe macrolenzen die best prijzig zijn voor het kunstje dat ze flikken. De macrolens van Apexel is een welkome uitzondering. Wil je het onderste uit de kan, dan zou ik ook hier kiezen voor de macrolenzen van Reeflex.