Een scheve horizon, omvallende gebouwen, uit beeld glijdende meubels, een zee die leegloopt… “Je gaat het pas zien als je het door hebt”, zei Johan Cruijff ooit. En dat klopt: de meeste mensen die stelselmatig scheve foto’s posten op Facebook en Instagram hebben het simpelweg niet in de gaten. Maar scheve foto’s kun je gewoon rechtzetten en dat kan zelfs met Ontzettend Scheve Beelden waarvan je niet wist dat je ze ooit recht kon buigen.
Even ter geruststelling: het is helemaal niet erg als de foto’s die uit je telefoon rollen een beetje scheef zijn. Het ligt niet aan jou, maar aan je smartphone. De meeste mobieltjes maken het schieten van rechte foto’s niet gemakkelijk.
Bij een ‘gewone’ camera zit de lens min of meer in het midden, maar bij een smartphone zitten de lenzen vrijwel altijd aan de rand. Dat maakt het extra lastig om te bepalen of je cameralens haaks staat ten opzichte van je onderwerp.
Als je ooit voor een gebouw hebt gestaan met de poging om de horizontale lijnen recht in beeld te krijgen, dan weet je wat ik bedoel. Het is een kwestie van ‘de tijd nemen’, maar zelfs dan is een perfect rechte foto bijna ondoenlijk.
Wat in zo’n geval helpt is het raster inschakelen van je camera-app, je weet wel: die optie om twee horizontale en twee verticale lijnen op je scherm te laten verschijnen. Ze zijn bedoeld voor de beroemde ‘regel van derden’, maar ook een prima hulpmiddel om de lijnen in je beeld zo recht mogelijk te fotograferen.
Maar scheef mag toch wel?
Natuurlijk mag scheef. Wie ben ik om te zeggen dat een scheve foto niet mag? Sterker nog: als je een hoog gebouw van onderaf naar boven fotografeert, heb je te maken met een reeks diagonale lijnen die je foto juist kracht meegeven. Maar dat is niet het scheef dat ik bedoel.
Als je het me op de man af vraagt, dan zeg ik: scheef mag, maar dan alleen ‘bewust scheef’. Ofwel: je hebt nagedacht over compositie, leidende lijnen en hoe je onderwerp erin past, en besloten dat de foto aan zeggingskracht wint of dynamischer wordt door het geheel schuin, scheef of van onderaf te fotograferen.
Al het andere valt onder ‘onbedoeld scheef’. Dat zijn dus de foto’s van fotografen die nog niet zijn geconfronteerd met de uitspraak hierboven van Johan Cruijff. De meeste scheve foto’s zijn horizons die onder de noemer ‘onbedoeld scheef’ vallen. En dat betekent: gewoon even rechtzetten!
Scheve foto’s rechtzetten met een appje
Tot voor kort bevatte de standaard foto-app op smartphones alleen een gereedschapje om foto’s te roteren. Best leuk, maar het probleem van veel scheve foto’s is dat ze zowel horizontaal als verticaal scheef zijn. Een timmerman zou zeggen dat je foto scheluw is. Later kwamen de tooltjes om het beeld horizontaal en verticaal te vervormen. Hartstikke leuk, maar het kan veel slimmer.
Snapseed
Met de app Snapseed bijvoorbeeld. De tool ‘Perspectief aanpassen’ in Snapseed heeft een gereedschap waarmee je je hele foto recht kunt trekken door de hoeken met je vinger te verslepen. Het vergt even wat oefening, want als je de ene hoek versleept, heeft dat ook weer invloed op de andere hoeken.
Misschien heb je al weleens gemerkt dat dat je met het rechtzetten van een foto ook een stuk beeld aan de randen kwijtraakt. Vervelend als daar net iets staat dat je toch belangrijk vindt. Snapseed snijdt je foto niet aan, maar probeert er zelf beeld bij te verzinnen. Handig! Al lukt dat het beste bij niet-beeldbepalende elementen zoals lucht, gras en struiken.
Lightroom
Snapseed is een prachtige app, maar de beste manier om scheve foto’s recht te zetten, is het ‘Geometrie’-gereedschap in de app Lightroom mobile. En dan vooral de optie ‘Met hulplijnen’. Je trekt gewoon 2 horizontale en 2 verticale lijntjes op plekken waar de de foto recht moet zijn en BAM: alles is zo recht als de oude Napoleonsweg van Venlo naar Roermond. Kaarsrecht dus.
Ook handig is dat je in dezelfde tool de vervorming van het beeld kunt weghalen die je vaak ziet bij ultragroothoeklenzen. Lijnen aan de randen van je foto hebben dan een soort bolling. In Snapseed krijg je die bolling met geen mogelijkheid weg.
Nadeel is dat Lightroom wel erg enthousiast aan de slag gaat om je foto aan te snijden. De app verzint er dus geen beeld bij zoals Snapseed dat wel kan. Ander nadeel: de ‘Geometrie’-tool valt niet onder de gratis gereedschappen van Lightroom mobile. Als je Lightroom nog niet op je mobiel hebt staan en de app voor het eerst installeert, kun je de betaalde tools wel een week gratis gebruiken.
Hoe ver kun je gaan met rechtzetten?
Heel ver. Ik laat je twee voorbeelden zien. De eerste foto is een gewoon straatbeeld. Door het lage standpunt helt alles achterover. Stel dat je al van tevoren weet dat je een foto later wilt rechtzetten: zorg er dan voor dat je onderwerp ruim in het beeld staat. Door het rechttrekken heb je veel beeldverlies aan de randen van de foto. En o ja, ik houd een beetje van dramatisch zwart-wit, dus het is een hele metamorfose geworden.
Bij wijze van test heb ik gekeken of je een foto absurd ver kunt rechtzetten. In Maastricht fotografeerde ik het Sfinx-gebouw met mooie ramen uit het begin van de vorige eeuw (denk ik). De meeste bewerkingstools kunnen zo’n perspectivische draai niet aan, dus ik heb de foto om en om rechtgetrokken in Apples Foto-app en Lightroom mobile. Maar: het lukt wel!
En, ga jij je scheve foto’s vanaf nu ook rechtzetten of denk je ‘ach wat, scheef is het nieuwe mooi’. Laat het weten in een reactie hieronder!
Gerard je hebt een fantastische leerzame website! Top! Heerlijk hoe je schrijft en je passie voor de mobiel fotografie komt er echt uitspringen.
Een aanrader voor een iedere die meer uit zijn mobielfotgrafie wil halen!
Wat een superleuke reactie! Dankjewel Esther!
Super gaaf! vooral die van het Sfinx-gebouw.
Thanks Alex! Het is leuk om te kijken hoever je kan gaan met dit soort dingen.